Ostre zapalenie ucha środkowego
Ostre zapalenie ucha środkowego rozpoznaje się po silnym, pulsującym bólu ucha, gorączce, niedosłuchu, zaczerwienieniu i uwypukleniu błony bębenkowej oraz obecności wysięku w jamie bębenkowej. Do rozpoznania wymagane jest jednoczesne stwierdzenie kilku kryteriów:
- Nagły początek choroby, charakteryzujący się bólem ucha, niepokojem, rozdrażnieniem oraz gorączką.
- Wysięk w jamie bębenkowej.
- Zaczerwienienie błony bębenkowej lub silny ból ucha, który wpływa na normalną aktywność lub sen.
Zwykle występują również objawy ogólne, takie jak podwyższona temperatura ciała, złe samopoczucie czy brak apetytu. Warto podkreślić, że ponad 50% przypadków ostrego zapalenia ucha środkowego przebiega bez wyraźnego bólu ucha.
Wysiękowe zapalenie ucha środkowego
Wysiękowe zapalenie ucha środkowego jest chorobą zapalną wyściółki trąbki słuchowej oraz jamy bębenkowej. Objawia się niedosłuchem oraz szumami usznymi. Główna różnica między nim a ostrym zapaleniem polega na tym, że w przypadku wysiękowego zapalenia nie dochodzi do przerwania błony bębenkowej. U dzieci przerost migdałka gardłowego, alergie oraz zaburzenia anatomiczne mogą być przyczyną tego schorzenia.
Objawy wysiękowego zapalenia ucha:
- Może przebiegać bezobjawowo przez długi czas, co utrudnia diagnozę.
- Dzieci skarżą się na uczucie przelewania w uchu lub obecność wody w uchu, rzadziej na ból.
- Zmiana zachowania dziecka, np. rozdrażnienie czy nadpobudliwość, mogą być oznaką niedosłuchu.
Przewlekłe zapalenie ucha środkowego
Przewlekłe zapalenie ucha środkowego charakteryzuje się perforacją błony bębenkowej, stałym lub okresowym wyciekiem z ucha oraz niedosłuchem. Dotyczy głównie dorosłych i często jest konsekwencją nieleczonego lub źle leczonego ostrego zapalenia ucha w dzieciństwie. Wyróżnia się kilka podtypów przewlekłego zapalenia:
- Przewlekłe proste zapalenie ucha środkowego – charakteryzuje się ubytkiem błony bębenkowej oraz wyciekiem śluzowo-ropnym.
- Przewlekłe ziarninowe zapalenie ucha środkowego – objawia się obfitym wyciekiem oraz destrukcją kostną.
- Przewlekłe perlakowe zapalenie ucha środkowego – niebezpieczna forma, prowadząca do niszczenia kości.
- Przewlekłe gruźlicze zapalenie ucha środkowego – występuje rzadko i diagnozuje się go na podstawie obecności prątków w wydzielinie.
Objawy przewlekłego zapalenia ucha środkowego:
- Niedosłuch, wyciek z ucha oraz zawroty głowy po dostaniu się wody do ucha.
- Cuchnący wyciek w przypadku perlakowego zapalenia.
Leczenie zapalenia ucha środkowego
Leczenie zapalenia ucha środkowego jest różne w zależności od jego rodzaju:
- Ostre zapalenie – stosuje się leki łagodzące objawy, przeciwbólowe oraz przeciwgorączkowe. W niektórych przypadkach zaleca się antybiotyki oraz drenaż wentylacyjny.
- Wysiękowe zapalenie – w przypadku braku objawów niedosłuchu lekarz może zalecić obserwację. Gdy wysięk się utrzymuje, można włączyć leczenie farmakologiczne lub przeprowadzić zabiegi chirurgiczne.
- Przewlekłe zapalenie – leczenie operacyjne jest często konieczne, zwłaszcza w przypadku perforacji błony bębenkowej.
O tym warto pamiętać
Jeśli problemy z zapaleniem ucha środkowego nie ustępują i nawracają po leczeniu zachowawczym przez okres dłuższy niż 3 miesiące, zalecane jest rozważenie leczenia operacyjnego. Taka interwencja może być konieczna, aby zapobiec dalszym powikłaniom i poprawić jakość życia dziecka.
Zapalenie ucha środkowego to powszechne schorzenie, które może dotknąć zarówno dzieci, jak i dorosłych. Objawia się bólem ucha, gorączką i wydzieliną, a jego przyczyny najczęściej są związane z infekcjami wirusowymi lub bakteryjnymi. Ważne, by nie bagatelizować objawów i skonsultować się z lekarzem, ponieważ nieleczone zapalenie grozi poważnymi powikłaniami, nawet utratą słuchu – podkreśla dr n. med. Aleksandra Kłodawska, otorynolaryngolog w Zachodniopomorskim Centrum Słuchu i Mowy MEDINCUS w Szczecinie.
